Woord van de week

Sommige woorden zijn zo mooi, die mag je nooit meer vergeten. Zo'n woord is, bijvoorbeeld, zeugma. Enig idee? Nee, niet de moeder van een vrouwelijk varken, zo simpel is het leven zelden.

Ik had ook geen idee hoor, toen de schijver van een beschouwing over de moeilijkheden bij het vertalen van Bommelstrips zich naar aanleiding van een engelstalig voorbeeld beklaagde dat het mooie zeugma verloren was gegaan.

Het zeugma, inderdaad. Uit het grieks, 'verbinding' of 'juk'. Een stijlfout die door sommige schrijvers soms opzettelijk wordt toegepast omdat zij vaak een kolderiek effect heeft, en die eruit bestaat dat twee zinsdelen middels één werkwoord aan elkaar verbonden worden terwijl dat werkwoord in beide zinsdelen een andere betekenis heeft, bijvoorbeeld een letterlijke en een overdrachtelijke.

Dus: "Hij zette zijn hoed en zijn klanten af."
Of: "Hij vrat aardappelen en boeken."
Of: "Hij nam zijn geliefde, en een stukje cake."
Of die van Toonder: "Hier ver vandaan ligt het schiereiland Prol, dat voor toeristen weinig te bieden heeft. Het landschap is eentonig en het klimaat regenachtig, zodat de bewoners vette haren en lange regenjassen dragen om beschermd te zijn tegen het vocht."

Zo, dat weet u ook weer. Doe er uw voordeel mee op het volgende feestje dat begint te verzanden in het moppentapstadium. Samen zeugmata bedenken is veel leuker.