Sceptred isle

Oog in oog met de Engelse countryside moet ik altijd denken aan de woorden van Stevens, de butler uit The remains of the day: er mogen landen zijn met veel oppervlakkig spectaculairder landschappen, maar het Engelse landschap op zijn best bezit kwaliteiten die zulke andere landschappen altijd missen.

I would say that it is the very lack of obvious drama or spectacle that sets the beauty of our land apart. What is pertinent is the calmness of that beauty, its sense of restraint. It is as if the land knows of its own beauty, of its own greatness, and feels no need to shout it. In comparison, the sorts of sights offered in such places as Africa or America, though undoubtedly very exciting, would, I am sure, strike the objective viewer as inferior on account of their unseemly demonstrativeness.

Daarom moet het ook niet Wales zijn, niet Schotland, waarover mensen altijd beginnen als je zegt dat je het Kanaal gaat oversteken - die streken hellen al teveel over naar het platte spektakel. Nee, Engeland zelf: één bijna ononderbroken pastorale idylle, een landschap op mensenmaat.

We waren in York, waar we in de Minster vrolijk werden van een serie verrassende grafmonumenten. Pa en ma voor eeuwig samen in een Elizabethaanse poppenkast; een bisschop zo wulps dat je hoopt dat die bolle engeltjes voldoende afstand houden; maar mooist van al de eulogie over wijlen Anne Thompson, die een waarlijk onvergelijkelijke vrouw moet zijn geweest. Vergroot de middelste kiek uit en lees zelf...




En verder was de stad natuurlijk een onuitputtelijke bron van koekblik-cliché's.

Toen was het country house time, big time. Castle Howard lag dreigend onder dramatische wolkenluchten en toonde door de dag al zijn stemmingen. En dan die tuin; ik heb toch aardig wat plekken gezien op de wereld, veel meer dan butler Stevens zou goedkeuren, maar nooit een die je meer dan deze het gevoel bezorgt de Hof van Eden te zijn binnengewandeld.

Aan het eind van de middag verlaagden we ons tot een rit in het parktreintje dat grote delen van de tijd het zicht op de voorgevel ontsiert; ik wilde graag nog een kijkje nemen beneden aan de heuvel, voor een ultieme Brideshead view. En zowaar, er stond op de goede plek een hek open. Toegegeven, het feit dat er geen pad te bekennen was en dat er allerlei bouwmaterialen achter lagen had een vermoeden kunnen wekken dat het misschien niet de bedoeling was dat we daar kwamen, maar je bent toerist of je bent het niet. Dus liepen we een van de smalle grasstrookjes op die de wateren voor het huis doorsnijden, en tjonge dat was het waard:

Het duurde best lang, terwijl ik daar stond te kijken en te kieken en mijn reisgenote een broedende fuut van zijn nest jaagde, voordat verderop een grote zwarte jeep stopte waaruit een meneer kwam die vastberaden op ons afliep. "I do appreciate that the gate was open, and the person who left it open will get rapped over the knuckles tomorrow, but..." Nog nooit heb ik zo'n vriendelijk standje gehad. Je zou het zo weer doen.

Toen we weg gingen trokken duistere donderwolken al vonkenschietend over de verre horizons van de Howardian Hills, een magnifiek gezicht! 's Avonds, terug in York, aten we erg lekker in Harville's Restaurant, Fossgate, waar we een onvergetelijke Chileense Chardonnay voorgezet kregen zo barok als Vanbrugh hem niet had kunnen bedenken.

En voort ging het, van schilderachtig York naar het helemaal stuitend pittoreske Stamford, waar we bij Burghley House pardoes midden in The Antiques Roadshow belandden. Wat de pret niet drukken mocht.

In de neurotisch goed verzorgde B&B was de zeep mango, de shampoo olijf en de douchegel gember, zodat je de badkamer uitkwam geurend als een verse salade.

Een volgend uitstapje leidde naar Belvoir (spreek uit 'beaver') Castle, een neogotisch fantasiespektakel dat in de buurt van Grantham op een hoge heuvel het landschap tot kilometers in de omtrek domineert. Niet alleen fysiek stegen we naar hogere regionen; tegelijk belandden we na de graven van Howard en de markiezen van Burghley hier in hertogelijke sferen.

En tot slot was er Kedleston, een Robert Adam stalenboek van formaat neergevleid in een grote schapenweide.

Je snapt het niet, hoe zo'n land de bakermat kan zijn van de bierslurpende semi-hooligans die 's avonds de boot terug naar Europoort bevolkten...

Obsessie

Die freelance klus, daar komt het natuurlijk allemaal door. Weg zijn de eindeloze driedaagse weekenden, er moet op vrijdag gewoon gewerkt worden. En als je dan zaterdag en zondag even rust hebt, gapen de ijle hoogten van de Kindertotenlieder je van de lessenaar aan, - en o ja, was ik niet ook voorzitter van die club, wat moest er allemaal nog meer…? “Bijna geen werk als je een goed bestuur hebt,” zo werd mij bezworen toen ik werd geheadhunt, maar die vlieger gaat natuurlijk mooi niet op als je zo’n control freak bent als ik.

Dus wordt er zaterdag en zondag ook gewerkt. Na de Kindertotenlieder dient Der Tod und das Mädchen zich nog aan, want ook het kwartet wil vooruit; het wordt al een heel muzikaal grafgebeuren zo. En u denkt dat ik dan tijd overhoud, laat staan inspiratie, om te bloggen?

So not.

Vooral omdat de tijd die ik overhoud om te bloggen tegenwoordig opgaat aan Sketchup, de leukste software ter wereld. Of toch in elk geval de leukste 3D-software. Schier onbegrensde mogelijkheden en speels eenvoudig in gebruik. Ooit ontwikkeld door @Last, een enthousiaste, jonge softwarefirma, maar al lang door Google opgevreten, omdat Sketchup zo’n ideaal medium is om 3D vulling voor Google Earth mee te maken. De basisversie kun je tegenwoordig gewoon helemaal voor noppes krijgen, kijk maar.

Zo nu en dan verleidt Sketchup me weer eens tot een architectonisch megaproject, en een maand of drie geleden heb ik me gewaagd aan iets dat al heel lang broeide maar dat me, zoals de Engelsen zo mooi zeggen, nogal daunting voorkwam: het bouwen van een 3D-model van Castle Howard. Howard is een grandioos, barok Engels country house, U vermoedelijk beter bekend als Brideshead (hopelijk uit de godsonmogelijk mooie TV-serie, maar misschien ook wel uit de tenenkrommend, haren-ten-berge-jagend, maagomkerend verschrikkelijke film). Vanaf 1699 in tachtig jaar tijd uit de grond gestampt, naar ontwerp van een toneelschrijver, John Vanbrugh, had Castle Howard het mooiste huis van Engeland kunnen worden als de bouwheer na een poosje niet te onvoorzichtig was geworden met zijn centen en bovendien zijn interesse niet van huis naar tuin had verlegd.

Het megapaleis dat Vanbrugh op een groene heuvel in Noord Yorkshire had gedacht bleef half voltooid staan totdat een erfgenaam op de onzalige gedachte kwam een alternatieve westvleugel te laten ontwerpen in de inmiddels modieus geworden Palladiaanse stijl. Symmetrie en verhoudingen werden aan iedere denkbare laars gelapt en tot op de dag van vandaag schamen de eigenaren van het huis zich het schompes over het resultaat – de huidige Howards naar verluidt zo erg dat ze hebben verboden dat er een afbeelding van de verfoeide westvleugel in het gidsboekje verschijnt. Castle Howard staat er een beetje gebocheld bij - wat het immense, pralende, sombere huis ook wel iets aandoenlijks geeft. En handicap of niet, huis, tuin en landschap zweren samen tot een oord zo mooi als ik er op de wereld weinig heb gezien.

In de virtuele wereld van 3D staat intussen niets in de weg om Howard alsnog op te bouwen zoals Vanbrugh het bedoeld had, en daar heb ik dus mijn project van gemaakt. Het kost alleen maar een beetje (veel) tijd. Documentatie is er genoeg, vooral in Vitruvius Britannicus , een architectonisch smulboek waar je sinds een tijdje geen tienduizenden euros meer voor hoeft neer te tellen bij een antiquariaat voor gevorderden omdat Dover het voor een habbekrats heeft laten herdrukken. Dus zit ik in de stille uurtjes eindeloos te puzzelen, te meten en te Sketchuppen, en dit is zover als ik nu gevorderd ben:

Stop dat in een mooie rendermachine en het begint er op te lijken:

Ik weet, het is een gevaarlijke bezigheid, tenslotte hoeft je niet lang naar zoiets te kijken om een obsessief-compulsieve stoornis vast te stellen. Ik ben er ook zeer op bedacht op zijn tijd een praatje te maken met de buren, want voor je het weet denken die dat je een Karst T. aan het doen bent. Gelukkig heb ik geen auto. Wel een geruite spencer, trouwens… ieks. Maar redding is nabij – volgende week moet ik mijn virtuele isolement hoe dan ook doorbreken. Dan gaat de boot naar Engeland. En dinsdag over een week, dan sta ik op de groene heuvels van Noord Yorkshire en zal ik me bijkans knorrend van genoegen door Castle Howard zelf in zijn scheefgegroeide armen laten sluiten.